Çin hükümetinin elektrikli araçlara (EV) yönelik teşvikleri azaltması, pazarın daralmasına neden oldu. ABD’de de federal elektrikli araç vergi teşviklerinin sona ermesi, küresel ölçekte talebi baskı altına aldı. Bu durum, Tesla’nın yanı sıra Çinli üreticilerin de satışlarını olumsuz etkiliyor.
2024’te Tesla gelirinin yüzde 20’sinden fazlasını Çin’den elde etti. Ancak Eylül sonu itibarıyla şirketin Çin satışları yaklaşık 438 bin adette kaldı ve bu rakam, geçen yıla göre yüzde 5 düşüş anlamına geldi. Uzmanlara göre bu, Tesla’nın Çin pazarında yıllık bazda ilk kez gerileme yaşama ihtimalini gündeme getiriyor.
ÇİN’Lİ ÜRETİCİLER DE ZORLANIYOR
Çin’in önde gelen elektrikli araç üreticilerinden BYD, Ekim ayında 222 bin 559 adet tam elektrikli otomobil teslim etti. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 artışa işaret etse de toplam satışlarda düşüş dikkat çekti. Hibrit modeller dahil edildiğinde BYD’nin teslimatları 441 bin 706 araca geriledi; bu da yıllık bazda yüzde 11’lik bir azalma anlamına geliyor.
BYD’nin ihracatı yüzde 188 artarak 83 bin 542 araca çıksa da, yerel satışlar yüzde 24 düşerek 358 bin 164 adede indi. Uzmanlar, Çin’deki yeni araç pazarının genel olarak yavaşladığını, bunun hem yerel markalar hem de Tesla için kötü haber olduğunu belirtiyor.
DİĞER MARKALAR REKORA RAĞMEN BELİRSİZLİK İÇİNDE
NIO, Ekim ayında 40 bin 397 araç teslim ederek geçen yıla göre yüzde 93 artış kaydetti. XPeng ise teslimatlarını yüzde 76 artırarak 42 bin 13 araca ulaştı. Ancak Li Auto’nun satışları yüzde 38 azalarak 31 bin 767’ye geriledi. Bu artış ve düşüşler, piyasanın dengesiz yapısını ortaya koyuyor.
2026 YILI KRİTİK OLACAK
Piyasa analistleri, 2026’nın sektör için zorlu bir yıl olacağı görüşünde. Citi analisti Jeff Chung’a göre, Çin’de elektrikli araç alım vergisi muafiyetinin 2026’da yarıya indirilmesi, satışlarda düşüşe neden olacak. Bu durum, hem yerel üreticilerin hem de Tesla’nın satış hacmini sınırlayabilir.
ABD’de de benzer bir tablo yaşanıyor. Eylül ayında sona eren 7.500 dolarlık vergi indirimi, elektrikli araç satışlarını kısa vadede artırsa da, teşviklerin kalkmasıyla birlikte pazarın soğuması bekleniyor. Tesla, üçüncü çeyrekte 497 bin 99 araç satarak yıllık bazda yüzde 7 artış elde etti, ancak dördüncü çeyrek için beklentiler düşmüş durumda.
YATIRIMCILAR ENDİŞELİ
Küresel elektrikli araç sektöründe büyüme rakamları hâlâ yüksek görünse de, geleceğe dair belirsizlik yatırımcıların moralini bozuyor. Pazartesi günkü işlemler öncesinde Tesla ve BYD hisseleri yıl başından bu yana yalnızca yüzde 13 artış gösterebildi.
Uzmanlar, küresel talep yavaşlamasının ve teşviklerin azalmasının, 2025’in ikinci yarısından itibaren sektörde ciddi bir fiyat baskısı ve rekabet savaşı başlatabileceğini belirtiyor.
Elektrikli araçlardaki hızlı büyüme dönemi sona ererken, sektörün önündeki yeni sınav “sürdürülebilir kârlılık” olacak.
